Fosilleşmiş Hata – İngilizce Öğrenenlerin Gizli Düşmanı

İngilizce seviyeniz ilerliyor, artık kendinizi ifade etmekte zorlanmıyorsunuz… Ama bazı hataları hep tekrar ettiğinizi fark ediyor musunuz? Özellikle öğretmeninizin defalarca düzelttiği hâlde değişmeyen hatalar varsa, bu durumun adı dil öğreniminde “fosilleşme” olarak bilinir. Bu hatalara da fosilleşmiş hata denir.

Fosilleşmiş Hata Nedir?

Fosilleşmiş hata, bir dil öğrenicisinin yaptığı yanlışın zamanla alışkanlık hâline gelmesi ve bu hatanın bilinçsizce tekrar edilmesidir. Yani öğrenci, hatayı artık hata olarak görmez. Bu durum, öğrenmenin önündeki en büyük engellerden biridir.

Örnek:

1. He go to work every day. > He goes to work every day.
Açıklama: Üçüncü tekil şahısta fiile “-s” eklenir.

2. I didn’t went to the party. I didn't go to the party.
Açıklama: “Did” zaten geçmiş zamandır. Fiil yalın olmalıdır.

3. She can singing very well. > She can sing very well.
Açıklama: “Can” yardımcı fiilinden sonra fiil yalın hâlde gelir.

4. She said me that she’s tired. > She said to me that she's tired.
Açıklama: “Say” "to" olmadan doğrudan kişi alamaz.

5. I am agree with you. > I agree with you.
Açıklama: “Agree” fiildir, “am” ile birlikte kullanılmaz.

Bu hatalar basit gibi görünseler de, eğer öğrenci bunu sürekli kullanıyor ve düzeltmiyorsa, bu kullanım öğrenicinin zihninde yerleşir — sanki doğruymuş gibi.

Fosilleşmiş Hatalar Neden Oluşur?

Fosilleşmenin birkaç temel sebebi vardır:

Tekrarlanan yanlış kullanım: Öğrenci aynı hatayı defalarca yapar ve bu tekrarlar zihinsel bir “alışkanlık” hâline gelir. Yıllar içerisinde doğru kullanım buymuş gibi otomatik şekilde kullanılmaya başlanabilir.

Yetersiz geri bildirim: Hatalar fark edilmez veya düzeltilmezse, öğrenci doğrusu ile yanlışı ayırt edemez.

Dil seviyesinin artmasıyla gelen rahatlık: Orta veya ileri düzeydeki öğrenciler, artık hatalarını düzeltmeye ihtiyaç duymadıklarını düşünebilirler.

İletişimde bozulma olmaması: Yanlış yapılsa bile karşı taraf anlıyorsa, öğrenci doğru kullanım için ekstra çaba göstermez. Bu da hatanın tekrar tekrar yapılmasına sebep olur.

Fosilleşmiş Hatalar Neden Önemlidir?

• Profesyonel ortamda İngilizce kullanıyorsanız (e-posta, toplantı, sunum), bu hatalar sizi amatör gösterebilir. Bu da özgüveninizi azaltır.

• TOEFL, IELTS, PTE gibi sınavlarda bu hatalar puan kaybına yol açar.

• Anadili İngilizce olan biriyle konuşurken anlaşma sorunu yaratabilir.

• Dil gelişiminizin tıkanmasına neden olur; çünkü yanlış temelin üstüne doğru bir yapı kurulamaz.

Bonus: Kendinizi Test Edin!

Küçük bir test: Aşağıdaki cümlelerden hangileri doğru?

1. She go to school by bus.

2. I didn’t went to the meeting.

3. They have finished their project.

4. He can sings very well.

Cevaplar: ❌ 1, 2, 4 | ✅ 3

Languagewise ile Fosilleşmiş Hatalara Son

Languagewise, bir online İngilizce eğitim platformudur. Birebir özel derslerimizde, her öğrencinin bireysel öğrenme geçmişi analiz edilir.

Özellikle İş İngilizcesi, Akademik İngilizce ve sınav hazırlığında öğrencilerimizle çalışırken şu adımları uyguluyoruz:

1. Bireysel Hata Haritası: Öğrencinin en sık yaptığı hataları belirliyoruz.

2. Hedefli Haftalık Plan: Her hafta sadece 1–2 hedef yapı üzerinde çalışıyoruz.

3. Sesli Kayıt ve Geri Bildirim: Öğrenci konuşmalarını kaydederek öğretmenden detaylı geri bildirim alıyor.

4. Mini Egzersizler ve Gerçek Uygulamalar: Hatalar, gerçek hayattaki diyaloglarla düzeltiliyor.

Bu sistem sayesinde öğrencilerimiz, yıllardır farkında olmadan yaptıkları hataları kısa sürede kalıcı olarak düzeltiyor.